Utwór – czym jest i dlaczego nie każdy przejaw działalności twórczej jest objęty ochroną prawonautorską
[Prawo autorskie]

8845956784_8693ecceda_c

Ponadto utwór musi być również ustalony. Poprzez ustalenie rozumie się uzewnętrznienie utworu chociażby w postaci nieutrwalonej, które może charakteryzować się chociażby zwykłym zaprezentowaniem go innym niż twórca osobom np. kiedy poeta recytuje swój wiersz po raz pierwszy kilku osobom. Nie może być zatem przedmiotem ochrony coś co istnieje jedynie w świadomości twórcy. Samo zatem napisanie wiersza i włożenie go do szuflady nie będzie skutkowało objęciem go ochroną. W końcu nikt oprócz twórcy tego wiersza nie przeczytał i nikt go nie usłyszał. Utwór musi więc zaistnieć aby móc objąć go ochroną. Ponadto od chwili ustalenia utwór zostaje objęty ochroną i to bez względu na to czy ma postać ukończoną bądź nieukończoną.

Trzecią cechą, najbardziej problematyczną jest posiadanie przez utwór cechy twórczości o indywidualnym charakterze. Jak ocenić twórczy i indywidualny charakter utworu? Przecież tyle jest dzieł, których indywidualny charakter jest wątpliwy takie jak zdjęcia tego samego obiektu architektonicznego, znanego dzieła sztuki czy obraz w całości wzorowany na innym a w konsekwencji na pierwszy rzut oka nie różniący się od oryginału. Czy takie rzeczy możemy objąć ochroną prawnoautorską? Odpowiedź jest prosta – brak indywidualnego charakteru jest tutaj czynnikiem determinującym powzięcie decyzji o tym, że coś przedmiotem prawa autorskiego po prostu nie jest. Podane powyżej przypadki musimy zatem oceniać odrębnie aby z całą pewnością określić, że dane dzieła utworami nie są i nie należy im się żadna ochrona. Ale czy należy oceniać jedynie całość dzieła czy też można objąć ochroną jego fragmenty?

Pod kątem twórczego i indywidualnego charakteru musimy ocenić całe dzieło, aby móc określić czy zawiera ono fragmenty, które nie podlegają ochronie prawnoautorskiej. W takim wypadku, pomimo iż mamy do czynienia z przedmiotem prawa autorskiego, chronione mogą być tylko jego określone części. Jako przykład możemy podać książkę, w której treść, okładka, ilustracje są utworami, a zatem należy się im ochrona, natomiast kształt książki, który niczym specjalnym się nie wyróżnia już ochronie podlegał nie będzie. Logicznym jest zatem, że części, których nie można zakwalifikować na podstawie ich cech do utworu chronionego ochronie nie podlegają przez co mogą być dowolnie wykorzystywane przez osoby trzecie. Nie ma więc znaczenia fakt, że jako całość dany utwór a w naszym przypadku książka jest przedmiotem prawa autorskiego, aby móc spod ochrony wyłączyć określone jego części.